ចម្រៀងប្រជាប្រិយខ្មែរ

  ដោយសារបទចម្រៀងប្រជាប្រិយអស់ទាំងនោះ  កើតចេញពីក្រឳបេះដូងនៃអ្នកស្រុកយើង។  បទចម្រៀងខ្លះកើតមានតាំងពីរាប់រយឆ្នាំមុនមកម៉្លេះ  ប៉ុន្តែបច្ឆាជនយើងនៅតែពេញនិយមច្រៀងនិងចូលចិត្តស្ដាប់ដោយឥតនឿយណាយ។  បើបានច្រៀងបានស្ដាប់កាលណាសូរសំនៀងអត្ថន័យកាន់តែឮសូរពីរោះពេញចិត្តចង់ស្ដាប់ច្រើនថែមទៀត។  បទចម្រៀងប្រជាប្រិយ  ទោះបីច្រៀងនៅក្នុងសម័យកាលណាក៏ដោយក៏នៅតែមិនហួសសម័យដែរ។

          បទចម្រៀងប្រជាប្រិយ  ពោរពេញទៅដោយមនោសញ្ចេតនា។  ពេលយើងបានស្ដាប់  សង្កេតឃើញនូវពាក្យពេចន៍ទាំងនោះញ៉ាំងអោយអារម្មណ៍យើងហាក់ដូចជាឃើញនូវទិដ្ឋភាពនោះពិតៗច្បាស់ក្នុងភ្នែកតែម្ដង។ បទដែលធ្លាប់ជិតដិតនឹងយើងបំផុតគឺចាប់តាំងពីកាលនៅកុមារវ័យមិនទាន់ចេះនិយាយផង។  មានបទមួយចំនួនដូច  បទបំពេកូនឬបំពេចៅ។  បុត្រធីតាដែលនៅក្នុងផ្ទៃនៃមាតាអស់រយៈពេល៩ខែ១០ថ្ងៃ។  ពេលប្រសូត្រមកពុំទាន់ដឹងក្ដីផងក៏ចូលចិត្តស្ដាប់នូវចម្រៀងប្រជាប្រិយទាំងនោះទៅហើយ។  ខ្លឹមសារនៃបទបំពេមានច្រើនបែបនិងមានអត្ថន័យយ៉ាងពិតប្រាកដជាក់ស្ដែងបំផុត

ដូចកាលនៅជាទារកមានបទទី១៖

          កូនអើយដេកទៅ    ម្ដាយនៅនេះទេ  ម្ដាយនៅបំពេ  អោយកូនស្ងួនដេក។

កូនអើយដេកទៅ កុំឡើយយំស្រែក ម្ដាយទៅផ្សារដែក    ទិញចេកកូនឆី  ម្ដាយទិញចេកអី  ទិញចេកពងមាន់  ម្ដាយមកមិនទាន់     ចេកទុំបាក់ក...។

          អត្ថន័យបទបំពេនេះចង់បង្ហាញអោយឃើញនូវទឹកចិត្តនៃអ្នកម្ដាយស្រ

ឡាញ់កូន។  ទោះបី  អ្នកម្ដាយត្រូវធ្វើដំណើរទៅលក់ដូរឬប្រកបការងារដើម្បី

ជីវភាពគ្រួសារ។  នៅទីឆ្ងាយណាក៏ដោយគាត់នៅតែនឹកឃើញមមៃចំពោះកូនជានិច្ច។បទបានបង្ហាញអោយឃើញនូវមនោសញ្ចេតនាមានន័យសម្របទៅតាមដំ

ណាក់កាលឬអាយុវ័យរបស់កូនទៀតផង។  ដល់ពេលកូនធំបានបន្តិច  ចេះដើរចេះនិយាយក៏មានបទថ្មីទី២៖ 

          ឱណាកូនអើយដេកទៅ   ព្រលឹងពាលពៅកូនកុំយំ

          ម្ដាយបំពេសូររងំ  កូនអើយកុំយំខ្លាចសត្វខាំ។

          ឯសត្វស៊ីមនុស្សមានពីរយ៉ាង  ម្ដាយច្រៀងត្រដាងអោយកូនចាំ

          បើកូនធំឡើងត្រូវចំណាំ  ម្ដាយនឹងច្រៀងផ្ដាំដូច្នេះថា។

          សត្វទីមួយនោះគឺសត្វល្ងង់  ភ្នែកធំទ្រនង់ខ្លាំងអស្ចារ្យ

          មានច្រើនពេញពាសក្នុងលោកា  ចាំស៊ីមនុស្សណាខ្ជិលរៀនសូត្រ...។

          ឯសត្វទីពីរគឺសត្វក្រ  កូនកុំត្រេកអរណាកល្យាណ

          ភ្នែកវាធំៗប៉ុនៗចាន  ចាំស៊ីសន្ដានមនុស្សរាយមាយ...។

          អត្ថន័យបទបំពេនេះ  ពោរពេញទៅដោយការអប់រំទូន្មានចំពោះបុត្រធីតា។  បើបុត្រធីតាធំឡើងកាលណានៅចងចាំនូវពាក្យបំពេនេះប្រាកដជាអាច

រកផ្លូវកសាងជីវិតក្នុងអនាគតអោយមានតម្លៃថ្លៃថ្នូរ។  ខិតខំឧស្សាហ៍រៀនសូត្រ

ក្រេបជញ្ជក់នូវចំណេះវិជ្ជា។  ខ្នះខ្នែងព្យាយាមពលកម្មដើម្បីស្វែងរកនូវទ្រព្យ

សម្បត្តិចិញ្ចឹមជីវិត។

          ដល់បុត្រធីតាធំដឹងក្ដី  ចេះពលកម្មជួយសម្រាលការងារដល់ក្រុមគ្រួសារ  គាត់ក៏មានពាក្យសម្ដីទូន្មានតាមបទមួយថ្មីទៀត៖

          បើនាងបុកស្រូវ  កុំចោលអង្កាម  ចាស់ទុំលោកហាម  អង្កាមជាន់ឥដ្ឋ។

          អង្ករសម្រូប  ទៅជាសម្រិត  សម្រាំងពិចិត្រ  ដោយសារដៃនាង។

          បើនាងបុកស្រូវ  កុំចោលកន្ទក់  ចិញ្ចឹមជ្រូកលក់  បានប្រាក់ដោយងាយ។

ដូច្នេះ  ពាក្យទូន្មានរបស់គាត់ពិតជាអស្ចារ្យណាស់។  ក្នុងការរស់នៅត្រូវខិតខំពលកម្ម។  ត្រូវមានចិត្តឧស្សាហ៍ព្យាយាមពលកម្ម។  មិនតែប៉ុណ្ណោះនៅថែមទាំងត្រូវប្រិតសំចៃច្នៃប្រឌិតអោយសមស្របនឹងការងារបង្កបង្កើនផលិត

ផល។  បើយើងរាល់គ្នាចេះអនុវត្តតាមបណ្ដាំរបស់គាត់ពិតជាមិនខ្វះហូប

ឡើយ។

          ពាក្យទូន្មានខាងលើជាពាក្យដ៏សាមញ្ញ។ ​ប៉ុន្តែបើយើងគ្រាន់តែឮហើយខ្វះការចាប់អារម្មណ៍ទេ  ប្រហែលជាយល់ពុំអស់នូវសេចក្ដីឡើយ។  មានអ្នកខ្លះសង្ស័យថា  ចុះអង្កាមជាន់ឥដ្ឋនោះយ៉ាងណា? គឺពីដើមដូនតាយើងគាត់យកអង្កាមច្របល់ជាមួយដីឥដ្ឋទប់ធ្វើជាចង្រ្កានឬទប់ជាជញ្ជាំងផ្ទះ។  ទី១អង្កាមអាចបង្កើនបាននូវជាតិស្អិតល្មួត។  ចង្រ្កានដីឥដ្ឋបើប៉ះនឹងភ្លើងងាយប្រេះណាស់តែបើមានលាយជាមួយអង្កាមវាអាចទ្រាំទ្របាននូវជាតិកម្ដៅខ្ពស់។  រីឯជញ្ជាំងឥដ្ឋលាយជាមួយអង្កាមវាអាចរក្សាបាននូវភាពល្មួតផង  រក្សានូវជាតិកម្ដៅការពារនៅបណ្ដាខែរងាទៀតផង៕        

                                                                                            ថាច់ដើយ