Sự cần thiết của muối i-ốt đối với sức khỏe con người

Cơ thể con người không tự sản sinh ra i-ốt mà i-ốt phải được đưa từ bên ngoài vào, chủ yếu qua thức ăn. Các nhà khoa học ước tính khoảng 60% từ thức ăn động vật, 30% từ thức ăn thực vật, còn lại 10% từ nước uống và không khí…

Tuyến giáp là một tuyến nội tiết và là nơi tổng hợp ra hormon tuyến giáp. Muốn tạo ra hormon tuyến giáp cần phải có i-ốt, nếu không có i-ốt thì không có hormon tuyến giáp. Hormon tuyến giáp đảm bảo nhiều chức năng quan trọng của cơ thể. Đặc biệt, hormon tuyến giáp có tác dụng đến sự phát triển của não bộ và hệ thống thần kinh trung ương ở thời kỳ bào thai, sơ sinh, trẻ em. Nếu thiếu i-ốt tùy theo mức độ, thời gian mà gây nhiều hậu quả từ nhẹ đến nặng như bướu cổ, đần độn, ở người lớn còn có sẩy thai, băng huyết, giảm trí nhớ… gọi chung là các rối loạn do thiếu i-ốt.

Các rối loạn thiếu i-ốt theo 04 giai đoạn của cuộc đời: thời kỳ bào thai, sẩy thai, thai chết lúc đẻ, tỷ lệ tử vong trước và sau khi sinh tăng, đần độn thể thần kinh, thiểu năng trí tuệ, điếc câm, liệt cứng hai chi dưới bẩm sinh, lác mắt, đần độn thể phù niêm, thiểu năng trí tuệ, lùn; trẻ sơ sinh với các khuyết tật tâm thần, vận động, bướu cổ sơ sinh, thiểu năng giáp sơ sinh; trẻ em và thiếu niên, bướu cổ, thiểu năng giáp, chức năng trí tuệ giảm sút, cơ thể chậm phát triển; thiếu hụt i-ốt ở người lớn, bướu cổ với các biến chứng, thiểu năng giáp, chức năng trí tuệ giảm sút, giảm sức lao động. Cho đến thời điểm hiện tại, muối i-ốt là biện pháp chủ yếu để phòng chống  các rối loạn do thiếu i-ốt, đây là phương pháp tiện lợi an toàn, rẻ tiền, dễ thực hiện.

Cách lựa chọn mua muối i-ốt: để tránh không mua phải muối giả, không đủ tiêu chuẩn phòng bệnh. Người sử dụng muối cần nắm rõ các lưu ý khi mua muối i-ốt: bao muối đề ở ngoài là muối i-ốt; có hàm lượng i-ốt cụ thể; có bao bì nguyên vẹn, muối khô, sạch, không lẫn những tạp chất bẩn; có nhãn mác nơi sản xuất, địa chỉ nơi sản xuất, ngày tháng sản xuất, hạn sử dụng; có đăng ký chất lượng rõ ràng.

Bảo quản muối i-ốt cần: để trong lọ có nắp đậy kín hoặc túi ni-lông buộc kín; để lọ, túi đựng muối i-ốt xa bếp, tránh ánh sáng, tránh nguồn nhiệt; dùng xong mỗi lần rửa lọ sạch, phơi khô rồi lại dùng tiếp đợt khác. Muối i-ốt được dùng thường xuyên, liên tục; dùng như muối thường trong mọi hình thức nấu ăn chế biến cả khi muối dưa, muối cà, làm mắm, làm gia vị… muối i-ốt không làm thay đổi mùi vị thức ăn mà hoàn toàn như muối thường, được dùng để cho vào thức ăn và làm cho thức ăn trở nên ngon hơn. Lượng i-ốt được trộn vào muối an toàn cho tất cả mọi người

Việc nâng cao ý thức sử dụng muối i-ốt trong cộng đồng cần được đẩy mạnh hơn nữa bằng việc tuyên truyền tới các bà mẹ, các bà nội trợ, các bậc phụ huynh cũng như các học sinh trong trường học, các tầng lớp Nhân dân về tác hại của thiếu muối i-ốt, về tầm quan trọng của việc sử dụng muối i-ốt trong các bữa ăn hàng ngày tại gia đình hoặc trường học hay những nơi công cộng. Phòng, chống các rối loạn do thiếu hụt i-ốt thông qua việc sử dụng thường xuyên muối i-ốt và chế phẩm có i-ốt đóng vai trò quan trọng trong việc nâng cao sức khỏe toàn dân nhất là bà mẹ và trẻ em.

BS. HỒ MINH XUÂN