4 loại thuốc dễ gây tổn thương gan

1. Nguyên nhân gây tổn thương gan do thuốc?

Tổn thương gan do thuốc là một phản ứng có hại của thuốc dẫn đến tổn thương gan. Tổn thương gan do thuốc xảy ra khi dùng một số loại thuốc nhất định.

Đa số các thuốc được chuyển hóa tại gan, sau đó bài tiết qua nước tiểu. Tuy nhiên, ở một số người quá trình này chậm hơn. Điều này có thể khiến người bệnh dễ bị tổn thương gan hơn. Việc uống thuốc với liều lượng lớn có thể gây tổn thương gan, nhưng một số loại thuốc gây tổn thương gan ngay cả với liều điều trị.

Thông thường, tổn thương gan do thuốc là cấp tính (dưới 6 tháng). Người bệnh có các triệu chứng: Mệt mỏi, chán ăn, buồn nôn, vàng da, vàng mắt, nước tiểu sậm màu, phát ban, nổi mẩn ngoài da… thậm chí có nguy cơ gây tử vong.

2. Các thuốc dễ gây tổn thương gan

Nhiều loại thuốc khác nhau có thể gây tổn thương gan, phổ biến hơn là các thuốc dưới đây:

2.1. Thuốc kháng sinh

Một số kháng sinh như clindamycin, metronidazol nếu dùng quá liều hoặc kéo dài có thể gây viêm gan cấp tính. Erythromycin, ciprofloxacin có thể gây viêm đường mật. Amoxicillin có thể gây tăng men gan, rối loạn chức năng gan, viêm gan...

2. 2. Thuốc giảm đau, hạ sốt

Thuốc giảm đau, hạ sốt như paracetamol, aspirin, ibuprofen, naproxen... là thuốc không cần kê đơn, người dân dễ dàng mua ở hiệu thuốc. Nếu dùng theo đúng chỉ định, các loại thuốc này khá an toàn.

Tuy nhiên, do dễ mua dễ dùng, nhiều người nhận thức chưa đầy đủ về cách sử dụng và tác dụng phụ của thuốc nên đã lạm dụng dùng liều cao hoặc sử dụng liên tục dẫn tới tổn thương gan, viêm gan, suy gan cấp.

2. 3. Thuốc điều trị tăng huyết áp

- Thuốc ức chế men chuyển (như captopril, enalapril, lisinopril...): Người bệnh tăng huyết áp dùng nhóm thuốc ức chế men chuyển trong thời gian dài có thể bị tăng men gan, tổn thương gan cấp tính, ứ mật.

- Thuốc chẹn kênh calci, thuốc ức chế thụ thể angiotensin (ARB): Cũng có thể gây tăng men gan hoặc nhiễm độc gan.

2. 4. Thuốc điều trị tăng mỡ máu

Hiện nay, có nhiều nhóm thuốc hạ mỡ máu như: Statin, fibrat, niacin, resin... Trong đó, được dùng phổ biến nhất là nhóm statin.

- Statin: Nhóm thuốc statin phân bố chủ yếu ở gan và gan cũng là cơ quan chuyển hóa, thải trừ các thuốc này nhờ hệ thống men cytochrome P450 CYP3A4. Do đó, nếu dùng cùng các thuốc gây ức chế hệ thống men này (erythromycin, diltiazem, itraconazol và cyclosporin), statin có thể bị tăng nồng độ trong máu và tăng độc tính cho gan.

- Nhóm fibrat (gemfibrozil, clofibrate và fenofibrate) được dùng chủ yếu trong điều trị giảm triglycerid máu. Nhóm này cũng có thể gây tăng nồng độ men gan AST, ALT, viêm gan cấp… Tuy nhiên, men gan có thể trở về bình thường trong còn 6 tháng sau khi ngừng thuốc.

- Niacin được dùng điều trị hạ mỡ máu và giảm nguy cơ mắc các bệnh mạch vành. Tuy nhiên, niacin cũng có thể gây tổn thương gan với biểu hiện tăng nhẹ men gan, nhiễm mỡ ở gan, viêm gan, suy gan cấp... Tác dụng phụ này thường gặp ở những người dùng quá liều và giảm dần khi ngừng dùng thuốc.

3. Làm thế nào tránh tổn thương gan do thuốc?

Để tránh tổn thương gan do thuốc, người bệnh nên chú ý:

- Không nên tự ý uống thuốc khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ.

- Tuyệt đối không tự ý tăng/giảm/ngừng dùng thuốc.

- Trước khi dùng cần đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng thuốc.

- Với những người có bệnh gan, thận, phụ nữ mang thai/cho con bú cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng bất kỳ một loại thuốc nào.

- Với người bệnh phải dùng thuốc kéo dài, đặc biệt là các thuốc có khả năng gây tổn thương gan, cần có sự theo dõi chặt chẽ của các bác sĩ.

Theo Sức khỏe và Đời sống