Cô gái Khmer truyền cảm hứng khởi nghiệp cho phụ nữ

Thạch Thị Chal Thi giới thiệu sản phẩm của Công ty với đại diện nhà tài trợ Canada.

Thạch Thị Chal Thi, sinh năm 1989 trong một gia đình thuần nông ở huyện Tiểu Cần. Những năm còn là học sinh ngồi trên ghế nhà trường, Chal Thi ước mơ sau này sẽ làm giàu trên mảnh vườn, thửa ruộng của gia đình, phải làm gì đó giúp bà con quê mình cải thiện cuộc sống.

Tỉnh Trà Vinh có diện tích trồng dừa đứng thứ 2 cả nước, chỉ sau tỉnh Bến Tre. Nhiều năm liền chứng kiến cảnh giá dừa khô liên tục biến động do nhu cầu tiêu thụ và thị trường xuất khẩu không ổn định, người trồng dừa thường xuyên gặp khó khăn, Chal Thi nung nấu ý tưởng sẽ tạo ra sản phẩm để gia tăng giá trị của cây dừa, loại cây khá thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay. Năm 2018, sau khi tốt nghiệp thạc sĩ ngành Công nghệ thực phẩm tại Trường Đại học Bách khoa Thành phố Hồ Chí Minh, Chal Thi cùng chồng về quê, mày mò nghiên cứu, khôi phục nghề thu mật truyền thống từ hoa dừa của người Khmer, ngành nghề đã bị thất truyền ở địa phương từ rất lâu.

Những ngày đầu bắt tay vào việc nghiên cứu, khó khăn không kể siết. Hai vợ chồng cùng nhau tìm tòi, học hỏi kinh nghiệm trong và ngoài nước, vận dụng tất cả kiến thức được đào tạo bài bản về chuyên ngành công nghệ thực phẩm… Sau nhiều lần thất bại, thì vợ chồng Chal Thi cũng tìm ra cách thu mật, chế biến các sản phẩm từ mật hoa dừa. Năm 2019, Công ty TNHH Trà Vinh FARM (Sokfarm) ra đời, đánh dấu điểm khởi đầu cho hành trình đưa sản phẩm mật hoa dừa đến người tiêu dùng. Đây là doanh nghiệp đầu tiên ở Việt Nam chuyên sản xuất các sản phẩm chế biến từ mật hoa dừa. Phương châm hoạt động của Công ty là nâng cao giá trị kinh tế, cải thiện kế sinh nhai cho nông hộ trồng dừa tại Trà Vinh. Đồng thời tạo ra chuỗi sản phẩm an toàn, bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng.

Theo chị Thạch Thị Chal Thi, để thu được mật hoa dừa, hàng ngày người công nhân phải đều đặn ngày 02 lần, leo lên cây, mát-xa bông dừa giúp kích thích tiết mật tươi để thu vào dụng cụ hứng mật, sau đó mang tới nhà máy để sơ chế và cô đặc lại, với khoảng 8 lít mật tươi thì thu được 1 lít mật cô đặc.         

Với số vốn ít ỏi ban đầu, những ngày đầu hoạt động, Công ty gặp không ít khó khăn, trong điều kiện thiết bị máy móc hạn chế. May mắn, năm 2019, cô thạc sĩ trẻ Chal Thi được tiếp cận Chương trình hỗ trợ từ Dự án Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa (Dự án SME Trà Vinh) do Chính phủ Canada tài trợ tỉnh Trà Vinh thực hiện, được hỗ trợ số tiền 300 triệu đồng đầu tư mua sắm thiết bị máy móc hiện đại. Năm 2021, Dự án SME tiếp tục đồng hành cùng Chal Thi, với số tiền tài trợ 500 triệu đồng. Ngoài ra, Dự án còn thực hiện nhiều hoạt động hỗ trợ Công ty TNHH Trà Vinh FARM nâng cao năng lực sản xuất, kinh doanh.

Đến nay, Sokfarm có 6 sản phẩm chính gồm: nước uống mật hoa dừa, mật hoa dừa cô đặc, đường mật hoa dừa, mật hoa dừa lên men, ca cao sấy mật hoa dừa và giấm mật hoa dừa đã có mặt trên thị trường, nhận được sự phản hồi tích cực từ người tiêu dùng… Trong đó, UBND tỉnh Trà Vinh chứng nhận sản phẩm nước uống mật hoa dừa của Sokfarm đạt OCOP 4 sao. Năm 2021, Hội Doanh nghiệp hàng Việt Nam chất lượng cao chứng nhận các sản phẩm của Sokfarm là ngành hàng thực phẩm Việt Nam chất lượng cao - chuẩn hội nhập. Mật hoa dừa cũng  là 01 trong 04 sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp quốc gia năm 2021 của tỉnh Trà Vinh được Bộ Công Thương công bố mới đây.

Chị Chal Thi chia sẻ, sau bao thăng trầm, năm 2021, Sokfarm đã cung cấp cho thị trường hơn 200.000 sản phẩm, doanh thu đạt gần 10 tỷ đồng. Công ty bắt đầu có lợi nhuận, nhưng điều phấn khởi hơn là công ty đã đã liên kết với nông hộ trồng dừa trong khu vực để chuyển giao kỹ thuật thu mật hoa dừa, thu mua mật cho nhà vườn địa phương, giúp thu nhập người trồng dừa tăng đáng kể; đồng thời giải quyết việc làm thường xuyên cho 20 lao động tại địa phương, với mức lương trên 05 triệu đồng/người/tháng. Không chỉ vậy, Sokfarm còn góp phần bảo tồn ngành nghề truyền thống của người Khmer, giữ gìn bản sắc văn hóa của đồng bào mình.

Với những đóng góp của bản thân cho cộng đồng, chị Thạch Thị Chal Thi vinh dự được nhận giải thưởng Lương Định Của lần thứ XVI năm 2021, phần thưởng cao quý của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn Thanh niên công sản Hồ Chí Minh dành cho nhà nông trẻ tiêu biểu xuất sắc năm 2021. Bộ trưởng, Chủ nhiệm Ủy ban Dân tộc tặng bằng khen vì đã có thành tích xuất sắc trong lĩnh vực sản xuất, kinh doanh, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, công nghệ nông nghiệp, bảo vệ môi trường và xây dựng nông thôn mới năm 2022. Vinh dự nhất là năm 2021, chị Thạch Thị Chal Thi được nhận Bằng khen của Thủ tướng Chính phủ vì có thành tích tiêu biểu trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh giai đoạn 2016-2021.

Theo ông Lâm Hữu Phúc, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Trà Vinh, Giám đốc Dự án SME Trà Vinh, Thạch Thị Chal Thi là tấm gương phụ nữ Khmer tiêu biểu của tỉnh Trà Vinh, trở thành người truyền cảm hứng cho những người muốn khởi nghiệp, nhất là phụ nữ và đồng bào dân tộc thiểu số. Thời gian qua, Dự án SME đã có nhiều hỗ trợ cho những người khởi nghiệp. Với nguồn tài trợ từ chính phủ Canada, Dự án SME Trà Vinh đã triển khai Chương trình hỗ trợ doanh nghiệp từ cuối năm 2018. Sau 3 năm, Chương trình đã tiếp cận 54 ý tưởng kinh doanh từ 50 doanh nghiệp tham gia; trong số này, 12 doanh nghiệp và hộ kinh doanh được ký kết hợp đồng hỗ trợ với tổng mức hỗ trợ không hoàn lại 6,5 tỷ đồng để phát triển ý tưởng sản xuất, kinh doanh.

Để khuyến khích phụ nữ mạnh dạn khởi nghiệp, năm 2021, Dự án SME Trà Vinh  tài trợ 1,7 tỷ đồng cho Hội Liên hiệp phụ nữ tỉnh thành lập Quỹ tín dụng để hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp và khởi sự kinh doanh. Tính đến nay, Quỹ đã giải ngân gần 01 tỷ đồng cho 09 phụ nữ vay vốn để sản xuất, kinh doanh.

Bài, ảnh: THANH HÒA