Nguyễn Văn Thảnh - Tên người liệt sĩ gắn liền với hoạt động báo chí hai tỉnh Vĩnh Long - Trà Vinh

Nguyễn Văn Thảnh có tên thường gọi Tư Lược, sinh năm 1924 trong một gia đình nông dân hiếu học tại làng Mỹ Thuận, tổng An Trường, quận Trà Ôn, tỉnh Cần Thơ, nay thuộc huyện Bình Tân, tỉnh Vĩnh Long. Cha, mẹ Nguyễn Văn Thảnh là ông Nguyễn Văn Mơn và bà Nguyễn Thị Thân, luôn quan tâm đến việc học hành của con cái.

Sau khi thi đậu bằng sơ học yếu lược, Nguyễn Văn Thảnh được gia đình đưa sang tỉnh Bến Tre vào trường học nghề dệt vải. Năm 1942, Nguyễn Văn Thảnh vận động thân hữu hùn vốn lập nhà máy dệt vải, vừa tạo được việc làm, vừa có vải để bán cho đồng bào lúc khó khăn. Năm 1944 Nguyễn Văn Thảnh tham gia Mặt trận Việt Minh, làm công tác tuyên truyền ở địa phương làng Mỹ Thuận.

Năm 1945, Cách mạng tháng Tám nổ ra, Nguyễn Văn Thảnh tham gia lực lượng bán vũ trang của Mặt trận Việt Minh giành chính quyền ở địa phương, Nguyễn Văn Thảnh được Mặt trận Việt Minh phân công tham gia tổ chức Thanh niên Cứu quốc xã. Năm 1946, đồng chí Nguyễn Văn Thảnh được tổ chức bí mật kết nạp vào Đảng Cộng sản Việt Nam và được phân công giữ chức Bí thư Chi bộ, Chủ nhiệm Mặt trận Việt Minh làng Mỹ Thuận. Năm 1950, đồng chí Nguyễn Văn Thảnh được điều động lên tỉnh làm Thư ký Hội nông dân cứu quốc tỉnh Cần Thơ (lúc này quận Trà Ôn thuộc tỉnh Cần Thơ).

Báo “Vĩnh Long Giải phóng” số xuân Bính Thìn năm 1976 - Ấn phẩm Nhà in Nguyễn Văn Thảnh - Ảnh Trần Điền chụp lại từ “Lịch sử báo chí cách mạng tỉnh Vĩnh Long giai đoạn 1930 - 2000” - Hội Nhà báo tỉnh Vĩnh Long ấn hành năm 2006.

Sau Hiệp định Giơnevơ 1954, đồng chí Nguyễn Văn Thảnh được Tỉnh ủy giao nhiệm vụ không đi tập kết ra Bắc, ở lại hoạt động bí mật. Năm 1957, tỉnh Vĩnh Long thành lập huyện Bình Minh, đồng chí Nguyễn Văn Thảnh được Đảng điều động, chỉ định giữ chức Bí thư Huyện ủy Bình Minh.

Năm 1959, đồng chí Nguyễn Văn Thảnh được Tỉnh ủy chỉ định vào Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh và được Tỉnh ủy điều động sang giữ chức Phó Trưởng ban Thường trực Ban Tuyên huấn tỉnh Vĩnh Long, tham gia chỉ đạo phong trào Đồng khởi 14/9/1960 tại địa phương.

Báo Cửu Long số Xuân Nhâm Tuất 1982 - Ấn phẩm Xí nghiệp in Nguyễn Văn Thảnh. Ảnh: Trần Điền chụp từ tư liệu Báo Trà Vinh.

Ngày 10/01/1961, trên đường đi công tác qua lộ Số 7 (nay Quốc lộ 53), đoạn huyện Cái Nhum (nay huyện Măng Thít), đồng chí Nguyễn Văn Thảnh bị địch phục kích đánh mìn hy sinh khi đồng chí vừa bước vào tuổi 37.

Sau khi đồng chí Nguyễn Văn Thảnh hy sinh, Tỉnh ủy Vĩnh Long quyết định lấy tên đồng chí đặt tên cho một một nhà in bí mật của Tỉnh ủy: Nhà in Nguyễn Văn Thảnh dưới sự quản lý của Ban Tuyên huấn tỉnh.

Trong vùng căn cứ kháng chiến, Nhà in Nguyễn Văn Thảnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ in ấn 3 tờ báo của Ban Tuyên huấn Tỉnh ủy Vĩnh Long, gồm: “Kèn giải phóng” (19/9/1960 - 1968); “Quyết Thắng” (1968 - 1975); “Vĩnh Long giải phóng” (1975).

Tháng 02/1976, hai tỉnh Trà Vinh và Vĩnh Long sáp nhập lại thành tỉnh Cửu Long. Ngày 28/9/1976, hai Nhà in: Nhà in Anh Dũng tỉnh Trà Vinh và Nhà in Nguyễn Văn Thảnh tỉnh Vĩnh Long trong kháng chiến nhập lại, lấy tên Xí nghiệp in Cửu Long. Tháng 11/1976, Đảng bộ tỉnh Cửu Long chỉ đạo Xí nghiệp in Cửu Long đổi tên thành Xí nghiệp in Nguyễn Văn Thảnh.

Giai đoạn 1976 - 1992, với vai trò nòng cốt, Xí nghiệp in Nguyễn Văn Thảnh hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ in 1.560 kỳ báo Vĩnh Trà và báo Cửu Long, cơ quan của Đảng bộ tỉnh Cửu Long và nhiều ấn phẩm báo chí khác, bằng 02 thứ chữ Kinh - Khmer, góp phần phát triển kinh tế - xã hội, ổn định an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội trên địa bàn tỉnh, bảo vệ an ninh biên giới Tây - Nam của Tổ quốc.

Tháng 5/1992, hai tỉnh Trà Vinh và Vĩnh Long được tái lập, do vẫn tiếp tục duy trì uy tín về chất lượng ấn phẩm trên thương trường - Thương hiệu, Công ty Cổ phần in Nguyễn Văn Thảnh vẫn gắn bó mật thiết với báo chí hai tỉnh Trà Vinh, Vĩnh Long và một số tỉnh đồng bằng sông Cửu Long khác đến ngày nay.

Nữ công nhân Nhà in Nguyễn Văn Thảnh (Vĩnh Long) trong kháng chiến - Ảnh: Trần Điền chụp lại từ tập ảnh “Đồng bằng sông Cửu Long - Nơi chiến tranh đã đi qua” - Hội Nhà báo Việt Nam tỉnh Cà Mau biên soạn - Nhà xuất bản Thành phố Hồ Chí Minh ấn hành năm 2003.

Với bề dày truyền thống 64 năm ngày thành lập (1961 - 2025), Công ty Cổ phần in Nguyễn Văn Thảnh vinh dự được Nhà nước tặng thưởng Huân chương Lao động hạng Nhất và nhiều năm liền được tôn vinh là Doanh nghiệp tiêu biểu tỉnh Vĩnh Long, khu vực đồng bằng sông Cửu Long.

Các thế hệ cán bộ, công nhân Nhà in, Xí nghiệp in, Công ty Cổ phần in Nguyễn Văn Thảnh luôn xứng đáng với sự hy sinh của liệt sĩ Nguyễn Văn Thảnh - Là những người có sự đóng góp không nhỏ vào sự phát triển của báo chí hai tỉnh Vĩnh Long và Trà Vinh.

Biên khảo của TRẦN ĐIỀN