Cảm nhận 120 năm Trà Vinh

Tuyến đường 30/4, thành phố Trà Vinh. Ảnh: Bá Thi

Vùng đất Nam Bộ do phù sa sông Cửu Long và sông Đồng Nai bồi đắp, trải qua biến thiên lịch sử, vùng đất này chưa được khai phá, là rừng rậm, sình lầy, dân cư thưa thớt, đến năm 1732 chúa Nguyễn Phúc Chu (Nhà nước phong kiến Việt Nam) xác lập chủ quyền, phân định địa giới hành chánh, thì vùng đất Trà Vinh, Vĩnh Long, Bến Tre và một phần Đồng Tháp hiện nay thuộc trấn Vĩnh Thanh (năm 1732) mà thủ phủ là Long Hồ dinh. Trà Vinh khi ấy là một phủ (tương đương quận, huyện) thuộc trấn Vĩnh Thanh. Sau khi thực dân Pháp xâm chiếm toàn bộ nước Việt Nam, toàn quyền thực dân Pháp chia Nam Kỳ lục tỉnh, thành 21 tỉnh thành (trong đó có tỉnh Trà Vinh) để dễ bề cai trị. Từ năm 1900 về sau, tỉnh Trà Vinh do bộ máy hành chánh thực dân Pháp cai quản, tỉnh trưởng là một người Pháp, do toàn quyền thực dân Pháp bổ nhiệm. Với truyền thống kiên cường, bất khuất chống giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam nói chung, nhân dân Nam Bộ nói riêng đã dũng cảm chống thực dân Pháp bằng mọi hình thức, nổi bật là phong trào Cần Vương mà lịch sử đã khắc ghi, như anh hùng Trương Công Định, Nguyễn Hữu Huân, Nguyễn Trung Trực, Võ Duy Dương, Phan Tôn - Phan Liêm, Phan Văn Trị, Bùi Hữu Nghĩa… Ở Vĩnh Long, Trà Vinh đồng bào Kinh – Khmer - Hoa đã đoàn kết đấu tranh chống áp bức, bất công của thực dân Pháp, đặc biệt là cuộc khởi nghĩa của Nguyễn Giao, Lê Cẩn phục kích giết chết tên Tỉnh trưởng Salicetly tại Cầu Vông (nay thuộc ấp Giồng Ké, xã Trung Ngãi, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long) năm 1872.

Mặc dù giặc Pháp khủng bố, đàn áp nhưng nhân dân Việt Nam vẫn kiên cường chống quân Pháp xâm lược, cho đến năm 1930 Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập và thống nhất lãnh đạo trong cả nước tiến hành cuộc kháng chiến chống Pháp, nổi bật các cao trào cách mạng 1930 - 1939, 1936 - 1939, 1941 - 1945 mà đỉnh cao là cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945 giành độc lập tự do. Ngày 02/9/1945, Bác Hồ thay mặt Chính phủ và toàn dân Việt Nam đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh nước Việt Nam Dân chủ cộng hòa, Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam châu Á. Nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân của nước Việt Nam độc lập, tự do, làm chủ vận mệnh của mình. Khi thực dân Pháp trở lại xâm lược Việt Nam lần thứ hai, nhân dân ta tiến hành cuộc kháng chiến 09 năm (1945 - 1954) chống thực dân Pháp, kết thúc bằng Chiến dịch Điện Biên Phủ oai hùng, buộc Pháp phải ký hiệp định Genève (năm 1954) công nhận độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của nước ta. Sau hiệp định Genève, đất nước tạm chia làm hai miền, hai năm sau (năm 1956) sẽ tổng tuyển cử thống nhất đất nước. Nhưng chủ nghĩa đế quốc, đứng đầu là đế quốc Mỹ quyết tâm xâm chiếm Việt Nam nên đã hất cẳng Pháp, đưa Ngô Dình Diệm về Việt Nam, dựng lên Chính phủ Việt Nam cộng hòa, hô hào Bắc tiến, hòng thống trị toàn cõi Việt Nam, buộc dân tộc ta phải tiếp tục chiến đấu trên 20 năm (1954 - 1975) và kết thúc bằng Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền Nam Việt Nam, thống nhất đất nước, đưa cả nước cùng đi lên chủ nghĩa xã hội. Từ năm 1975 đến nay, trải qua 08 lần đại hội toàn quốc Đảng Cộng sản Việt Nam, Đảng đã đề ra đường lối đúng đắn, phù hợp với thực tiễn của cách mạng Việt Nam, đặc biệt là sau Đại hội VI (năm 1986) đến nay Đảng đã lãnh đạo thành công sự nghiệp đổi mới, đưa đất nước ra khỏi tình trạng kém phát triển, đời sống nhân dân được cải thiện nâng cao, hệ thống chính trị ổn định, khối đại đoàn kết toàn dân được củng cố, tăng cường. Độc lập chủ quyền thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ, chế độ xã hội chủ nghĩa được giữ vững. Vị thế và uy tín của nước Việt Nam được nâng cao. Sức mạnh tổng hợp của đất nước được nâng lên tạo tiền đề để nước ta tiếp tục phát triển mạnh mẽ theo con đường cách mạng xã hội chủ nghĩa. Vì vậy, kỷ niệm 120 năm tỉnh Trà Vinh là đơn vị hành chánh đầu tiên cấp tỉnh, nhân dân ta cũng đồng thời kỷ niệm 90 năm thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (1930 - 2020) do Bác Hồ sáng lập và rèn luyện, lãnh đạo toàn dân Việt Nam kháng chiến chống Pháp, Mỹ giành thắng lợi, thống nhất Tổ quốc, xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ đất nước cho đến ngày nay. 

Tại tỉnh Trà Vinh từ những năm 1930, những chi bộ cộng sản đầu tiên được thành lập ở Mỹ Long (Cầu Ngang), thị xã Trà Vinh, An Trường (Càng Long) và sau một thời gian ngắn, các xã trong tỉnh đều thành lập chi bộ Đảng. Cách mạng tháng 8/1945, những người cộng sản ở Trà Vinh, đứng đầu là đồng chí Dương Quang Đông - Bí thư Tỉnh ủy Trà Vinh đã lãnh đạo nhân dân Trà Vinh vùng lên cướp chánh quyền từ tay thực dân Pháp và thành lập Ủy ban Kháng chiến hành chánh tỉnh Trà Vinh. Khi giặc Pháp tái chiếm Trà Vinh, những người cộng sản ở Trà Vinh tiếp tục lãnh đạo nhân dân Trà Vinh chiến đấu cho đến khi giải phóng hoàn toàn tỉnh Trà Vinh vào ngày 30/4/1975 góp phần giải phóng miền Nam Việt Nam, thống nhất đất nước.

Lịch sử là một chuỗi sự kiện cụ thể kết nối lại trong một thời gian, không gian nhất định, không ai có thể phủ nhận được. Đến nay thế hệ những người Việt Nam tham gia kháng chiến chống Pháp còn không nhiều. Riêng thế hệ chống Mỹ, tham gia chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và phía Bắc Tổ quốc và xây dựng đất nước đã chứng kiến lịch sử oai hùng ấy của dân tộc. Là người Việt Nam dù ở trong nước hay ở nước ngoài đều tự hào truyền thống vẻ vang ấy của dân tộc Việt Nam. Chúng ta đời đời biết ơn Bác Hồ, những cán bộ, chiến sĩ đã hy sinh xương máu giành độc lập, tự do, giữ gìn từng tấc đất của Tổ quốc. Chúng ta tôn vinh và biết ơn những người Việt Nam ở trong nước và kiều bào nước ngoài đã góp phần xây dựng, phát triển kinh tế làm giàu cho Tổ quốc. Chúng ta mãi mãi biết ơn bạn bè, các nước anh em trên thế giới đã ủng hộ và giúp đỡ dân tộc Việt Nam giành độc lập tự do và phát triển về mọi mặt vững mạnh như ngày hôm nay.

Đó là những suy nghĩ, tâm tư, cảm nhận 120 năm Trà Vinh. Suy nghĩ và hành động để góp phần công sức của mình xây dựng tỉnh Trà Vinh ngày càng phát triển hơn nữa, cùng cả nước xây dựng một nước Việt Nam độc lập, tự do, dân chủ, hòa bình, hữu nghị, phát triển kinh tế không ngừng, nâng cao đời sống nhân dân được ấm no, hạnh phúc.

BÙI QUANG HUY

Tháng 11/2019