“Người đàn bà gánh chữ vượt sông” của Trần Dũng

Với tấm lòng yêu quý tài năng của ông, người viết xin được cảm nhận văn xuôi của tác giả Trần Dũng qua bút ký nổi tiếng đã in trong sách Ngữ văn địa phương Trà Vinh khối trung học cơ sở có nhan đề “Người đàn bà gánh chữ vượt sông”. 

Nghề giáo là nghề cô Duyên lựa chọn làm hành trang bước vào cuộc đời. Từ một người con gái đài cát, theo thời gian đã thành một người đàn bà gầy guộc, tảo tần trong cuộc sống vì một chữ tâm với nghề. Cô về dạy một trường ở Hòa Thuận với bao nhiêu sự ngỡ ngàng của trường lớp, của lũ học trò tinh nghịch. Tuy vậy, cô vẫn thể hiện là một cô giáo hiền từ, mến những đàn học sinh thân yêu. Tấm lòng yêu nghề dạy học của cô giáo Duyên vô bờ bến, bền bĩ với thời gian. Cô không ngại gian khổ để bám trường, bám lớp. Đó là người đàn bà gánh chữ vượt sông Cổ Chiên đến vùng đất cù lao Hòa Minh - Long Hòa, xứ khỉ ho cò gáy.

Trường cấp hai Long Hòa “cái tên làng nghe cũng hay hay, hiền hòa, sung túc”, nhưng không ngờ ngoài sức tưởng tượng của cô Duyên, bởi Long Hòa là vùng đất cù lao mênh mông sông nước, trùng trùng sóng vỗ; đường sá lầy lội, trơn trợt, đoạn còn đoạn mất. Ngôi trường cô Duyên công tác là “ngôi trường mới nói cho có vẻ chứ thật ra chỉ là khoảng đất trống phía dưới thánh đường, đầy mô tèng heng, đầy hang ba khía. Đêm đến cô ngồi trong căn nhà tập thể giáo viên tạm bợ nghe tiềng mưa rơi sụt sùi mà “trong bụng nát như tàu lá”… 

Có thể thấy, khát vọng với nghề trồng người đã hun đúc nên một cô giáo Trần Thị Mỹ Duyên. Cô trở thành một người chiến sĩ trên mặt trận văn hóa thực sự. Cả đời cô Duyên ôm nhiệm vụ giáo dục thế hệ tương lai của quê hương cù lao nói riêng làm lẽ sống. Cô vừa dạy chữ vừa dạy người. Trong sâu thẳm trong lòng cô Duyên ngời sáng đức hy sinh thầm lặng, dâng hiến cho đời “một mùa xuân nho nhỏ”. Từ lúc trẻ đến lúc nghỉ hưu, nghề giáo vẫn là nghề cao quý mà cô đã chọn, gắn bó cả cuộc đời, sống hết mình vì sự nghiệp giáo dục. Nhiều người trong số học trò của cô đã thành đạt, trở thành cán bộ lãnh đạo của xã, của huyện, của tỉnh, số khác là kỹ sư, bác sĩ, cử nhân, sĩ quan quân đội, công nhân lành nghề…

Bằng việc ghi chép lại câu chuyện một cô giáo hết lòng với nghề dạy học, Nhà văn Trần Dũng đã khắc họa nên một vẽ đẹp tâm hồn của cô Trần Thị Mỹ Duyên trong bút ký “Người đàn bà gánh chữ vượt sông” và bút ký này đã từng đoạt giải Nhì của Hội Nhà văn Việt Nam.

TRẦN THANH XEM