Sự khác biệt khi vay thế chấp và cầm ô tô cũ

So với hình thức vay thế chấp ngân hàng thì cầm ô tô cũ có nhiều điểm giống và khác nhau rõ rệt. Điểm giống nhau lớn nhất là cả hai đều không giữ lại chiếc xe được dùng làm tài sản đảm bảo mà bàn giao lại cho chính chủ sử dụng. Hiểu một cách nôm na thì khi vay thế chấp, người đi vay dùng chiếc xe làm tài sản bảo đảm nghĩa vụ trả nợ chứ không bị bắt buộc phải bàn giao nó cho ngân hàng. Còn ngân hàng có quyền đóng dấu thế chấp lên hồ sơ, giấy tờ xe của người đi vay, tương tự như với các khoản vay vay thế chấp sổ đỏ, sổ hồng. Còn nếu vay cầm cố, người vay buộc phải bàn giao cả xe lẫn giấy tờ cho bên nhận cầm cố. Sau khi nhận đủ giấy tờ và giải ngân, họ có thể cho người vay mượn lại chiếc xe nếu có nhu cầu. Do đó, dù kết quả của cả hai hình thức vay là người vay vừa nhận được giải ngân, vừa giữ lại được chiếc xe, nhưng về bản chất thì hai hình thức bàn giao xe này hoàn toàn khác nhau.

Hiện tại, dù vay thế chấp hay vay cầm cố thì người vay vẫn có thể giữ lại chiếc xe để sử dụng.

Khác biệt dễ nhận biết nhất giữa hai hình thức vay này là thủ tục. So với vay ngân hàng thì thủ tục cầm cố ô tô cũ có một số ưu điểm như không cần chứng minh thu nhập, không xét nợ xấu. Ngoài ra, khi vay tại các ngân hàng, với các khoản vay trên 100 triệu đồng, nhiều nhà băng sẽ yêu cầu người vay trình bày kế hoạch kinh doanh và phương án trả nợ. Với những người là chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ, việc này có thể không quá khó nhưng với những người là tài xế xe công nghệ, chủ hộ kinh doanh cá thể hay một số cá nhân đang cần tiền gấp thì đây lại là một trở ngại đáng kể. Các đơn vị cho vay cầm cố không yêu cầu khách hàng thực hiện các thủ tục này. Việc tinh giản thủ tục đã giúp thời gian duyệt vay được rút ngắn đáng kể, chỉ trên dưới 30 phút là đã có thể nhận tiền, thay vì chờ đợi từ 7 đến 10 ngày làm việc để biết kết quả duyệt vay như tại một số ngân hàng.

Điểm khác nhau tiếp theo là lãi suất. Hiện tại, các ngân hàng đang áp dụng mức lãi suất cho vay thế chấp để mua ô tô là 7%/năm trong năm đầu tiên và có thể tăng lên 9% - 12% trong các năm tiếp theo. Nhưng nếu khách hàng đã có ô tô mà muốn vay tiêu dùng thì ngân hàng sẽ tính theo lãi suất vay tiêu dùng có tài sản thế chấp và con số có thể sẽ cao hơn 12%/năm. Nếu vay cầm cố, lãi suất chắc chắn sẽ nhỉnh hơn. Điều này đã được nhiều chuyên gia tài chính, ngân hàng thừa nhận và theo họ, căn nguyên là do độ mở trong quá trình duyệt vay cầm cố lớn hơn dẫn đến khả năng rủi ro cao hơn. Hiện tại, lãi suất cầm ô tô cũ tại F88, một trong những doanh nghiệp dẫn đầu thị trường cho vay bằng đăng ký xe ô tô, là 1,6%/tháng, tương đương 19,2%/năm. Nhưng với một số cửa hàng cầm đồ tự phát thì lãi suất sẽ được tính theo ngày, phổ biến ở mức 3.000đ - 3.500đ/triệu/ngày, tương đương 110% đến 145%/năm.

Khác biệt tiếp theo là số lượng đơn vị cho vay. Hiện tại Việt Nam có 49 ngân hàng và hầu hết đều cung cấp các khoản vay thế chấp bằng xe ô tô. Tuy nhiên, ngân hàng thì có xu hướng ưu tiên những khoản vay thế chấp mua mới ô tô, việc vay tiêu dùng, vay kinh doanh bằng xe ô tô cũ không quá phổ biến. Trong khi đó, theo Bộ Công an cuối năm 2022, số lượng các cơ sở cho vay cầm cố, nôm na là các cửa hàng cầm đồ, đã là gần 27.000. Tuy nhiên, điểm hạn chế là số lượng cơ sở cầm đồ hoạt động theo mô hình chuỗi một cách chuyên nghiệp, rõ ràng như F88 lại không nhiều trong khi phần lớn các cơ sở cầm đồ vẫn hoạt động theo kiểu truyền thống.

F88 là một trong những doanh nghiệp dẫn đầu thị trường cho vay bằng đăng ký xe tại Việt Nam.

Không phủ nhận các ưu điểm của hình thức cho vay cầm cố xe ô tô cũ nhưng nhiều chuyên gia cho rằng người vay cần cẩn trọng khi lựa chọn đơn vị cho vay cầm cố có uy tín, được nhận biết thông qua 8 dấu hiệu gồm có giấy phép hoạt động hợp pháp; công khai các khoản lãi và phí; có cơ chế định giá tài sản rõ ràng; hợp đồng cho vay minh bạch; quy trình cho vay chuyên nghiệp; thái độ phục vụ tôn trọng khách hàng; địa chỉ kinh doanh rõ ràng và nhận được phản hồi tốt từ chính khách hàng sử dụng dịch vụ. Về phía người vay, chỉ nên vay khi thực sự cần và vay đúng, vay đủ số tiền mình cần. Có như vậy mới tránh được những tranh chấp không đáng có, ảnh hưởng đến cả hai bên.