Trồng cây ăn trái liên kết sản xuất hiệu quả trên đất lúa

Nhờ mạnh dạn ứng dụng khoa học công nghệ mới, tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, trên địa bàn tỉnh đã hình thành nhiều vùng liên kết sản xuất nông sản cho năng suất và giá trị thu nhập cao: vùng sản xuất rau an toàn ở huyện Châu Thành; trồng màu, nuôi thủy sản ở huyện Trà Cú, Cầu Ngang, Duyên Hải; sản xuất dừa hữu cơ và cây ăn trái đạt chuẩn VietGAP ở huyện Cầu Kè; trồng bưởi da xanh, quýt đường, thanh long ruột đỏ ở huyện Châu Thành, Càng Long; trồng hoa kiểng ở thành phố Trà Vinh; chăn nuôi bò thịt, bò sinh sản tập trung ở các địa phương trong tỉnh... nhờ vậy, nông dân đã từng bước hình thành các hợp đồng hợp tác liên kết sản xuất, chế biến, tiêu thụ nông sản với doanh nghiệp.

Từ khi thực hiện chủ trương chuyển đổi cơ cấu ngành nông nghiệp, nông dân xã Phương Thạnh, huyện Càng Long đã mạnh dạn chuyển đổi đất lúa sang trồng cây ăn trái chủ yếu thanh long ruột đỏ đem lại hiệu quả kinh tế cao gấp 10 lần so với độc canh cây lúa. Ông Nguyễn Văn Vũ, Phó Chủ tịch UBND xã Phương Thạnh cho biết: trước đây, xã có diện tích đất nông nghiệp 1.300ha, những năm gần đây, nông dân chuyển đổi gần 100ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng cây thanh long tập trung rải rác ở các ấp, trong đó Nguyệt Trường là ấp chuyển đổi nhiều nhất.

Nông dân Trần Văn Hiền là người tiên phong chuyển đổi thành công từ đất lúa sang trồng cây thanh long cho biết: 09 năm trước, ông đã mạnh dạn chuyển đổi 2.000m² đất lúa sang trồng cây thanh long, bình quân 130 trụ/1.000m², sau 08 tháng trồng thu lợi nhuận bình quân 01 triệu đồng/trụ. Thanh long trồng bắt đầu từ năm thứ 2 thu lợi nhuận trên 100 triệu đồng/năm, mỗi năm cho thu hoạch 03 đợt. Đến năm 2016, “mặn lịch sử” xâm nhập sâu vào nội đồng ảnh hưởng đến trồng lúa, nên ông chuyển đổi thêm 0,5ha đất lúa sang trồng thanh long, lợi nhuận trên 200 triệu đồng/năm.

Theo ông Hiền, mùa nghịch để thanh long ra hoa kết trái tự nhiên, sản lượng bao nhiêu thu hoạch bấy nhiêu, thời điểm từ tháng 9 âm lịch trở về sau xử lý thuốc, phân bón và tiến hành chong đèn để thanh long ra hoa nhiều kết trái chất lượng cung cấp thị trường tết Nguyên đán. Thời điểm chong đèn rất quan trọng, ông cắt tỉa chọn những hoa đạt chất lượng cho đậu trái đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp. Những tháng đầu năm 2020, do ảnh hưởng dịch bệnh Covid-19, giá thanh long biến động thất thường, giảm lợi nhuận, với 0,7ha thanh long thu sản lượng đạt 06 tấn, giá bán bình quân 25.000 đồng/kg, lợi nhuận 120 triệu đồng. Với 0,7ha thanh long hiện đang chong đèn từ nay đến tết Nguyên đán sản lượng ước đạt 03 tấn, lợi nhuận ước trên 50 triệu đồng. Ngoài tập trung trồng thanh long, ông Hiền kết hợp nuôi 08 con bò để lấy phân chuồng ủ làm phân bón cho cây thanh long, nhờ vậy giảm chi phí sản xuất, mỗi năm đàn bò nuôi của ông Hiền thu lợi nhuận gần 100 triệu đồng.

Rời ấp Nguyệt Trường, chúng tôi đến thăm mô hình liên kết sản xuất cây ăn trái trên đất lúa kết hợp với chăn nuôi bò của gia đình ông Dương Văn Sanh, ấp Tất Vinh, xã Đại Phúc, huyện Càng Long lợi nhuận hàng trăm triệu đồng trong năm. Theo ông Lê Văn Tuấn, Chủ tịch Hội Nông dân xã Đại Phúc, ông Sanh là một trong những hộ chuyển đổi trồng cây ăn trái hiệu quả trên đất lúa, hiện nay Hội đang vận động ông Sanh vào thành viên hợp tác xã nông nghiệp Đại Phúc. Ngoài diện tích chuyển đổi của ông Sanh, xã có trên 120ha đất lúa chuyển sang trồng bưởi, thanh long, dừa và hoa màu, thu nhập tăng 1,5 - 03 lần so với trồng lúa, trong đó có 35ha trồng bưởi.

Theo ông Sanh, quê gốc ở xã Đức Mỹ, huyện Càng Long kinh tế gia đình chủ yếu trồng lác, gia đình lại đông con (08 người) nên cuộc sống nhiều khó khăn. 10 năm trước, vì muốn đổi đời nên ông đến xã Nguyệt Hóa, huyện Châu Thành đầu tư 90 triệu đồng mua 0,3ha đất để trồng lác. Nhận thấy cây lác không khả thi, cực công chăm sóc, ông bán đất ở xã Nguyệt Hóa và gặp thời “trúng đất”, 0,3ha đất trồng lác ông bán 1,24 tỷ đồng. Từ số vốn này ông đến xã Nhị Long, Đại Phúc, huyện Càng Long mua 2,1ha đất lúa, đất vườn tạp cải tạo lên vườn trồng bưởi, cam, dừa kết hợp nuôi bò sinh sản. Trong đó có 0,8ha đất trồng cam, bưởi ở xã Nhị Long, 1,4ha bưởi xen dừa ở xã Đại Phúc. Nhờ liên kết sản xuất với doanh nghiệp ở Thành phố Hồ Chí Minh, nên sản phẩm trái cây của ông luôn có đầu ra ổn định.

Ông Sanh chia sẻ thêm: với 0,25ha cam xoàn ở xã Nhị Long hiện đang thu hoạch bình quân 200kg/ngày, giá bán bình quân 18.000 đồng/kg, lợi nhuận ước cuối năm 2020 trên 100 triệu đồng, còn 1,1ha bưởi vừa qua cho thu hoạch đạt 06 tấn, giá bán bình quân 30.000 đồng/kg, lợi nhuận trên 100 triệu đồng. Ngoài thu nhập từ cam, bưởi, 1,1ha diện tích dừa xen bưởi cho thu nhập 10 triệu đồng/tháng. Trong số 1,1ha dừa, có 0,3ha dừa sáp cho thu hoạch khoảng 40 trái/tháng. Với suy nghĩ “trúng ăn trật huề”, vì vậy ông Sanh đang tích cực chăm bón 1,1ha bưởi chuẩn bị bán vào dịp tết Nguyên đán Tân Sửu 2021, nếu được giá ông thu lợi nhuận trên 200 triệu đồng vào dịp Tết. Bên cạnh ông còn kết hợp với các con xây dựng chuồng trại nuôi 40 con bò sinh sản. Đồng thời ông mua thêm 0,4ha đất vườn tạp cải tạo trồng dừa sáp.

Có thể nói, việc chuyển đổi đất lúa sang trồng cây, con khác đã và đang phù hợp với hệ thống hạ tầng địa phương, có thị trường tiêu thụ nông sản ổn định. Vì thế, ngành nông nghiệp luôn khuyến khích nông dân sản xuất theo quy hoạch, sản xuất những sản phẩm chủ lực theo định hướng phát triển của tỉnh để dễ quản lý năng suất và chất lượng, và đặc biệt là liên kết với thị trường.

Bài, ảnh: MỸ NHÂN