Nông dân tăng thu nhập trong sản xuất lúa từ Đề án 01 triệu héc-ta

Nông dân Nguyễn Văn Phúc bên trà lúa chuẩn bị thu hoạch.

Đến cuối tháng 4/2025, trên 90% diện tích lúa đông -xuân đã được thu hoạch (diện tích xuống giống 61.600ha); năng suất bình quân đạt 6,75 tấn/ha. Riêng diện tích lúa sản xuất theo Đề án với trên 883ha, gồm 02 mô hình điểm với diện tích 98,4ha (hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Phát Tài 48,4ha; HTX nông nghiệp Phước Hảo 50ha) và mô hình nhân rộng có 14 HTX tham gia tổng diện tích 785ha (huyện Càng Long 69,72ha, Cầu Kè 105ha, Tiểu Cần 210ha, Châu Thành 215ha, Cầu Ngang 70ha và Trà Cú 115ha). Nhìn chung, đối với các diện tích lúa trong Đề án, năng suất đạt từ bằng đến cao hơn so với ngoài mô hình và giá trị thu nhập tăng từ 20 - 25%.

Ông Kiên Tâm, Giám đốc HTX nông nghiệp Việt Thành, xã Hòa Ân, huyện Cầu Kè cho biết: với giá lúa giảm như hiện nay, nông dân gặp nhiều khó khăn, thu nhập sụt giảm. Riêng đối với các thành viên HTX sản xuất lúa theo Đề án, nhờ giảm chi phí, nên sau khấu trừ các khoảng, thành viên HTX sản xuất lúa trong Đề án (51 hộ/51,3ha; năng suất vụ đông - xuân 2024 - 2025 đạt 7,5 tấn/ha, tăng 0,5 tấn/ha) thu nhập tăng khoảng 02 triệu đồng/ha. Từ hiệu quả trên, trong vụ lúa hè - thu năm 2025, mở rộng thành viên ngoài HTX tham gia sản xuất lúa theo Đề án, tăng khoảng 50ha, với tổng diện tích  trên 110ha.

Nông dân Nguyễn Văn Phúc, thành viên HTX nông nghiệp Phước Hảo, xã Phước Hảo, huyện Châu Thành chia sẻ: vụ lúa đông - xuân năm nay, thành viên HTX rất phấn khởi, mặc dù giá lúa có giảm nhưng thành viên tham gia sản xuất lúa trong Đề án đều có thu nhập cao. Riêng gia đình sản xuất 1,5ha lúa ST 24 và được bao tiêu giá 9.600 đồng/kg, năng suất khoảng 08 tấn/ha; nông dân thu nhập khoảng 50 triệu/ha. So với sản xuất các giống lúa khác và không theo quy trình trong Đề án, người trồng lúa chỉ thu nhập khoảng 20 - 22 triệu đồng/ha.

Ông Trần Văn Chung, Giám đốc HTX nông nghiệp Phát Tài (xã Thanh Mỹ, huyện Châu Thành) cho biết: năng suất lúa của các thành viên HTX tham gia trong Đề án đạt khá cao, dao động từ 7,5 - 8,5 tấn/ha, với giống OM5451. Nhờ giảm chi phí sản xuất: thuốc bảo vệ thực vật, phân bón, bơm tát… nên tăng lợi nhuận từ 02 - 2,5 triệu đồng/ha, đạt 35 - 37 triệu đồng/ha. Trong vụ lúa hè - thu năm 2025, HTX tiếp tục mở rộng thêm diện tích ngoài thành viên khoảng 50ha.

Đồng chí Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trà Vinh cho biết: triển khai thực hiện Đề án tại tỉnh Trà Vinh đã mang lại tính hiệu rất tích cực. Bước đầu cho thấy những thay đổi trong kỹ thuật sản xuất như giảm lượng giống gieo sạ, tưới ướt khô xen kẽ, sử dụng phân bón cân đối, cơ giới hóa đồng bộ, quản lý rơm rạ và ứng dụng công nghệ số đã giúp giảm chi phí, nâng cao chất lượng hạt gạo, cải thiện thu nhập và đặc biệt là giảm đáng kể lượng phát thải khí nhà kính. Từ 02 HTX điểm tham gia Đề án đã ứng dụng tốt quy trình kỹ thuật trong canh tác theo Sổ tay hướng dẫn “Quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao và phát thải thấp vùng đồng bằng sông Cửu Long”. Qua đó, đã nhân rộng lên 16 HTX tham gia Đề án.

Nông dân xã Song Lộc, huyện Châu Thành phơi lúa vụ đông - xuân 2024 - 2025 .

Cũng theo đồng chí Lê Văn Đông, trước tình hình biến đổi khí hậu và cạnh tranh gay gắt của sản phẩm lúa gạo trên thị trường, sản xuất lúa gạo ngày càng khó khăn hơn nên việc tổ chức lại hệ thống sản xuất theo chuỗi giá trị. Đồng thời, tăng cường áp dụng các quy trình canh tác bền vững thích ứng với biến đổi khí hậu, giảm phát thải khí nhà kính, nâng cao hiệu quả thu nhập và đời sống của người trồng lúa, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, ổn định xã hội, nâng cao chất lượng, uy tín sản phẩm gạo Việt Nam trên thị trường thế giới… là một trong những vấn đề quan trọng cần phải nhanh chóng thay đổi tư duy trong sản xuất… Vì vậy, sản xuất lúa theo Đề án, cần mở rộng và lan tỏa trên quy mô lớn toàn tỉnh, cần có hệ thống tổ chức sản xuất vững chắc, hiệu quả và gần với nông dân hơn bao giờ hết.

Bài, ảnh: HỮU HUỆ