17/08/2022 09:17
Ông Huỳnh Quốc Tịnh, Quản lý Chương trình thực phẩm bền vững - Tổ chức WWF (Quỹ Quốc tế bảo vệ thiên nhiên Việt Nam)
Trà Vinh là 01 trong 05 tỉnh thuộc đồng bằng sông Cửu Long đang chịu ảnh hưởng từ biến đổi khí hậu toàn cầu. So với cây trồng khác, dừa là cây trồng có khả năng chịu đựng và tồn tại trong điều kiện môi trường khắc nghiệt. Chính vì thế, chiến lược phát triển nâng cấp chuỗi giá trị dừa là một trong những giải pháp được tỉnh đề ra nhằm thúc đẩy kinh tế - xã hội của tỉnh là phù hợp cho tình hình mới.
Tuy nhiên, qua nghiên cứu, ngành dừa thiếu vốn từ giai đoạn canh tác cho đến chế biến dừa thành phẩm. Đối với hộ nông dân thiếu kinh phí đầu tư trồng mới và cải tạo những vườn dừa già cỗi. Đối với doanh nghiệp chế biến, nhất là các doanh nghiệp nhỏ và vừa thường xuyên đối mặt với tình trạng thiếu kinh phí để mở rộng quy mô sản xuất, đầu tư trang thiết bị… Chính vì thế, mục tiêu phát triển chuỗi giá trị dừa Trà Vinh giai đoạn 2022 - 2025 luôn hướng đến việc duy trì và nâng cao khả năng cạnh tranh của chuỗi giá trị dừa, nâng cao lợi ích kinh tế - xã hội mà chuỗi giá trị dừa có thể mang lại cho tỉnh, thúc đẩy mức độ tham gia của hộ nghèo vào các hoạt động sản xuất, chế biến và thương mại hóa các sản phẩm dừa, tạo việc làm cho lao động nông thôn, góp phần giảm nghèo bền vững trên địa bàn tỉnh, kỳ vọng khoảng 1.000 lao động trong giai đoạn 2022 - 2025.
Để nhiều đối tác và các doanh nghiệp đánh giá cao chủ trương, chính sách của Việt Nam tăng trưởng xanh và giảm phát thải, khẳng định sẽ tiếp tục hợp tác và hỗ trợ Việt Nam triển khai hiệu quả các chính sách tài chính xanh trong thời gian tới, thì ngành hàng dừa Trà Vinh phải bắp kịp với xu hướng này, tham gia vào chuỗi giá trị dừa cần có hành động tích cực, tận dụng mọi lợi thế và cơ hội tài chính để đưa ngành hàng dừa vươn tầm thế giới.
Giáo sư - Tiến sĩ Trần Văn Hâu, Trường Đại học Cần Thơ
Dừa là cây lấy dầu có giá trị kinh tế cao, đặc biệt trong điều kiện biến đổi khí hậu do khả năng thích nghi cao. Trà Vinh hiện có 25.000ha dừa, trong đó có hơn 4.000ha dừa hữu cơ. Trà Vinh nổi tiếng cả nước với đặc sản dừa sáp ở huyện Cầu Kè, dừa còn là cây chủ lực của tỉnh được triển khai thực hiện nâng cấp chuỗi từ năm 2018 đến nay.
Để sử dụng hợp lý đất, ánh sáng trong vườn dừa và đặc biệt là tăng thu nhập, vườn dừa cần thiết phải trồng xen. Trồng dừa đúng cách không làm ảnh hưởng đến năng suất cây dừa mà còn làm tăng thu nhập cho người trồng, do đó khi trồng xen trong vườn dừa cần chú ý một số nguyên tắc sau: trồng dừa đúng khoảng cách (không quá dày, không quá thưa); khoảng cách từ cây cách cây trồng xen đến gốc dừa phù hợp 2,5m; cây trồng xen có đặc tính sinh trưởng không mâu thuẩn với cây dừa; cây trồng xen chịu được điều kiện có bóng râm hoặc là cây ưa bóng râm; cây trồng xen không có cùng ký chủ sâu bệnh quan trọng. Trồng xen với phương châm “lấy ngắn nuôi dài” với mục tiêu hiệu quả kinh tế, vì thế nông dân trồng xen với các loại rau màu ngắn ngày có hiệu quả cải tạo đất như cây họ đậu hoặc những cây thân thiện với môi trường; có thể trồng xen theo mô hình đa canh với các loại cây ăn trái như đu đủ, chuối, táo, ổi, ca cao, trồng cỏ làm thức ăn gia súc, nuôi tôm cành xanh, gia súc, nuôi ong trong vườn dừa…
Ông Hồ Quang Khải, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Trà Bắc
Hàng năm Công ty Cổ phần Trà Bắc sử dụng 180 triệu quả gáo dừa và cơm dừa, 24 triệu quả vỏ dừa để sản xuất. Để góp phần gia tăng chuỗi giá trị cây dừa trong giai đoạn 2022 - 2025, Công ty liên kết trong sản xuất, kinh doanh, đồng thời đề nghị Chính phủ cần nghiên cứu đưa cây dừa vào danh mục cây công nghiệp quốc gia, có chính sách khuyến nông, khuyến công để hỗ trợ người trồng dừa và ngành chế biến dừa.
Ngoài ra, tỉnh tiếp tục triển khai thực hiện kế hoạch hành động nâng cấp chuỗi giá trị cây dừa của tỉnh trong giai đoạn tới; cần quy hoạch một phần diện tích hợp lý để ưu tiên mở rộng diện tích trồng dừa, nhất là chuyển đổi một số diện tích trồng lúa năng suất thấp, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trồng dừa chuyên canh với diện tích từ 10ha trở lên. Đồng thời, đẩy mạnh chủ trương cải tạo vườn tạp sang trồng đính kết hợp trồng xen với các loại cây khác.
Song song đó, nghiên cứu đầu tư giống dừa mới cho năng suất cao hơn; chú trọng kỹ thuật thâm canh cây dừa để nâng cao sản lượng cho trái. Các doanh nghiệp trong đầu tư nên liên kết để phát huy thế mạnh lẫn nhau, ưu tiên đầu tư những sản phẩm là thế mạnh riêng của tỉnh, chia sẻ thông tin giữa các doanh nghiệp với nhau.
Đặc biệt là giá dừa sáp ở tỉnh Trà Vinh cao hơn 10 lần dừa thường, vì vậy tỉnh cần tập trung đẩy mạnh mở rộng diện tích trồng dừa sáp, đăng ký chỉ dẫn địa lý cho dừa sáp Cầu Kè, đầu tư nghiên cứu giống dừa mới cho tỉ lệ sáp cao hơn.
Bài, ảnh: MẪN QUÂN
Với sự cần cù, chịu khó áp dụng khoa học - kỹ thuật, đa dạng hóa cây trồng, vật nuôi, những nông dân Khmer ở xã Đại An, huyện Trà Cú hàng năm có doanh thu vài trăm triệu đồng từ nuôi bò vỗ béo, trồng màu... Đồng thời, còn hướng dẫn, hỗ trợ giúp nhau trong cộng đồng về kinh nghiệm sản xuất, chăn nuôi để cùng phát triển vươn lên làm giàu.