Nhu cầu lao động cao trong mùa vụ

Lao động Thạch Luông và Nguyễn Thị Nghĩa thu hoạch đậu nành rau.

Lao động thu nhập cao trong mùa vụ

Phần nhiều lao động trẻ hiện nay vì ngại “dầm mưa dãi nắng” nên đi làm công nhân ở các khu công nghiệp trong và ngoài tỉnh. Vào mùa thu hoạch đậu phộng, bắp giống, ớt chỉ thiên, chúng ta dễ dàng bắt gặp hình ảnh thành phần lao động là những lão nông, phụ nữ và trẻ em tham gia. Phần nhiều những lao động là cha mẹ hoặc ông bà dẫn con, cháu tham gia lao động để có thêm thu nhập, trang trải cuộc sống. Đối với những thành phần lao động phụ nữ và trẻ em chủ yếu tham gia lặt đậu phộng thuê với giá 2.500 đồng/kg; lột vỏ bắp giống thuê 1.000 đồng/kg và hái ớt chỉ thiên 5.000 đồng/kg.

Lao động Thạch Thị Thia, ấp Sóc Giụp, xã Long Sơn, huyện Cầu Ngang cho biết: kinh tế gia đình dựa vào nghề làm thuê theo mùa vụ. Mùa mưa, thỉnh thoảng chủ ruộng thuê nhổ cỏ hoặc giặm lúa. Đến mùa khô đi lột vỏ bắp giống, lặt đậu phộng hoặc hái ớt thuê, thu nhập khoảng 200.000 - 250.000 đồng/ngày. 04 tháng nay, vào mùa thu hoạch đông ken, việc lột bắp, lặt đậu phộng, hái ớt “kín lịch”, nhờ vậy thu nhập tăng cao.

Ở vùng đất xã Ngọc Biên, huyện Trà Cú, vụ màu năm nay một số nông dân trồng đậu phộng đã chuyển sang trồng cây đậu nành rau. Theo những nông dân nơi đây, năm trước, giá đậu phộng giảm mạnh ở giữa và cuối vụ, nên vụ màu đông - xuân năm 2025, nông dân chuyển sang trồng thử nghiệm đậu nành rau bước đầu hiệu quả cao, quan trọng được bao tiêu sản phẩm nên nông dân an tâm sản xuất. Đậu nành rau vào thời điểm thu hoạch đông ken đã giải quyết nhiều lao động nông thôn. Giống như đậu phộng, lao động tham gia thu hoạch đậu nành rau chủ yếu hưởng sản phẩm nhưng thu hoạch đậu nành rau nhanh hơn đậu phộng.

Ông Thạch Luông, ấp Sà Vần A, xã Ngọc Biên cho biết: với 0,2ha đất lúa canh tác 03 vụ/năm. Những năm gần đây do lớn tuổi (70 tuổi) nên việc canh tác lúa ông đã giao lại cho vợ chồng người con út, còn ông làm thuê theo mùa vụ như lặt đậu phộng, đậu nành rau, hái ớt thu nhập khoảng 200.000 đồng/ngày. Vào mùa thu hoạch đậu, người dân trong ấp có độ tuổi như ông có việc làm, tạo thêm thu nhập, cuộc sống ổn định hơn, giảm bớt khó khăn cho các con.

Bà Nguyễn Thị Nghĩa, ngụ cùng ấp cho biết thêm: lớn tuổi ít ai thuê mướn lắm, sức khỏe kém lúc huyết áp tăng hoặc giảm, đau nhức các khớp tay chân. Ở quê, nhờ vào mùa thu hoạch đông ken này, bà và những người cùng tuổi có việc làm, có thêm thu nhập. So với đậu phộng, tuy giá sản phẩm thu hoạch đậu nành rau thấp hơn 500 đồng/kg, nhưng nhanh hơn đậu phộng. Thu hoạch đậu nành rau chỉ cần nhổ cây đậu lặt lấy trái với giá sản phẩm 2.000 đồng/kg. Còn thu hoạch đậu phộng, vừa nhổ cây đậu, lặt đậu, phân loại đậu và cuối cùng sàn sảy đậu phộng loại bỏ đất cát, đậu non với giá sản phẩm 2.500 đồng/kg.

Làm thuê theo mùa vụ, nhất là thu hoạch hoa màu tuy đơn giản nhưng không phải ai cũng làm được, bởi nếu không quen sẽ mỏi tay, đau lưng, chưa kể những nhân công thu hoạch bắp, ớt, đậu thuê phải đội nắng giữa thời tiết oi bức như hiện nay. Riêng cây dưa hấu, thời điểm thu hoạch (cắt dưa hấu) rất sớm từ 03 - 05 giờ sáng kết thúc, sau đó gánh dưa hấu hoặc dùng phương tiện xe rùa chở đất cát để vận chuyển dưa hấu lên dọc các tuyến lộ để bán cho thương. Do đó, nhân công thuê thu hoạch các loại cây màu trên rất được chủ ruộng săn đón. Mặc dù rất vất vả nhưng lao động làm thuê theo mùa vụ có thu nhập cao so với ngày thường.

Lấy công làm lời, giảm chi phí thuê nhân công

Nhân công nam thu hoạch bắp giống thuê 45.000 đồng/giờ.

Do vụ chính trong năm nên nhiều nông dân tập trung đưa cây màu xuống giống, đây cũng là nguyên nhân dẫn đến điệp khúc lặp lại được mùa mất giá. Vì thế, giá hàng hóa nông sản biến động, người trồng giảm lợi nhuận. Tuy nhiên, những năm gần đây, nông dân các địa phương đã chọn những cây trồng có giá trị kinh tế cao, bố trí, cơ cấu mùa vụ phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng nhằm hạn chế rủi ro và thích ứng với biến đổi khí hậu. Những cây màu chủ lực được trồng trong mùa khô như đậu phộng, dưa hấu, bắp giống, bí đỏ… không chỉ tăng thu nhập cho nông dân, còn giải quyết nhiều lao động từ thời điểm xuống giống cho đến thu hoạch. Đặc biệt là thời điểm thu hoạch, số lượng lao động tăng lên gấp đôi, gấp ba lần so với ngày thường.

Đối với cây dưa hấu nhu cầu giải quyết việc làm lao động thường xuyên hơn, từ thời điểm làm hàng dưa, trải màng phủ, xuống giống, úp nụ, cắt chèo, thu hoạch dưa trái non cho đến thu hoạch, vận chuyển cung ứng cho thương lái. Riêng cây đậu phộng và bắp giống, nhu cầu giải quyết việc làm lao động thường chỉ tại thời điểm xuống giống và lúc thu hoạch. Đối với 02 cây dưa hấu và bắp giống, nhu cầu số lượng lao động nhiều vào mùa thu hoạch để lột bắp và khuân vác…

Nhằm giảm chi phí sản xuất và thuê nhân công lao động, một số hộ dân lấy công làm lời, chỉ đầu tư nhân công lao động trong thời điểm thu hoạch. Đặc biệt, cây bắp giống, dưa hấu, đậu phộng, đến ngày thu hoạch đồng loạt nhằm đảo bảo chất lượng sản phẩm, đáp ứng nhu cầu tiêu thụ thị trường.

Trao đổi với chúng tôi, bà Nguyễn Thị Kim Thoại, ấp Huyền Đức, xã Long Sơn cho biết: với 0,8ha đất canh tác, hàng năm trồng 02 vụ lúa - 01 vụ màu. Những năm trước vào mùa khô bà trồng đậu phộng, nhưng do giá đậu phộng biến động thất thường, nên vụ màu năm 2025, bà trồng bắp giống và được bao tiêu sản phẩm với giá 17.500 đồng/kg.

Mặc dù 02 vợ chồng chịu khó lấy công làm lời trong thời gian xuống giống và chăm sóc nhưng đến mùa thu hoạch vẫn thuê thêm nhân công. Do thu hoạch bắp giống đồng loạt cung ứng cho công ty nên vào thời điểm thu hoạch buộc phải tăng số lượng lao động trên 10 người, do đó chi phí thuê nhân công nam, nữ thu hoạch bắp bình quân từ 35.000 - 45.000 đồng/giờ, tăng 15.000 đồng/giờ so với năm trước. Ngoài ra, còn chi phí thuê lao động lột bắp 1.000 đồng/kg. Do chi phí thuê nhân công lao động năm nay tăng cao nên 0,5ha bắp giống năm nay lợi nhuận đạt gần 30 triệu đồng.

Bài, ảnh: QUÂN NGỌC