Khoa học và công nghệ: Tác động và đẩy nhanh tiến độ xây dựng nông thôn mới

Dưa lưới của HTX nông nghiệp, thủy sản Trường Long Hòa chuẩn bị thu hoạch.

Thực hiện Nghị quyết số 26 trên địa bàn tỉnh, cụ thể là XDNTM của tỉnh đến nay được đánh giá là “nhanh hơn tiến độ dự kiến”. Đó là kết quả một phần của Chương trình KH-CN, phục vụ XDNTM trên tất cả các lĩnh vực. Đến cuối tháng 9/2022, toàn tỉnh có 82/85 xã đạt chuẩn NTM, chiếm 96,47% (có 27 xã đạt chuẩn NTM nâng cao); 06 đơn vị cấp huyện được công nhận đạt chuẩn/hoàn thành nhiệm vụ XDNTM; có 628/641 ấp đạt chuẩn ấp văn hóa, ấp NTM, chiếm 97,97% (có 32 ấp NTM kiểu mẫu); có 216.378/231.588 hộ đạt chuẩn gia đình văn hóa, NTM, chiếm 93,43%. Đặc biệt, mức độ hài lòng của người dân về XDNTM trên 90%. Đây là tiền đề để tỉnh phấn đấu xây dựng hoàn thành nhiệm vụ XDNTM trước năm 2025.

Theo lãnh đạo Sở KH-CN, với chức năng và nhiệm vụ được giao cũng như xác định KH-CN không thể thiếu, có tác động và đẩy nhanh tiến độ XDNTM, Sở đã tập trung triển khai thực hiện và đạt nhiều kết quả quan trọng. Giai đoạn 2016 - 2021, triển khai 97 đề tài/dự án, kinh phí 121,342 tỷ đồng. Trong đó, 07 đề tài/dự án cấp Trung ương (45,334 tỷ đồng), 85 đề tài/dự án cấp tỉnh (73,774 tỷ đồng) và 05 đề tài cấp cơ sở (2,234 tỷ đồng).

Các dự án thuộc chương trình hỗ trợ ứng dụng, chuyển giao tiến bộ KH-CN thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và vùng dân tộc thiểu số của Trung ương, tỉnh đã triển khai tập trung ứng dụng KH-CN trong nuôi bò thịt, chế biến chả cá chất lượng cao; chuyển giao kỹ thuật và xây dựng mô hình nuôi dê lai, trồng dừa sáp bằng nguồn cây giống nuôi cấy phôi; nhân giống và trồng cam sành không hạt chất lượng cao…

Ở lĩnh vực này, tỉnh đã hỗ trợ người dân xây dựng mô hình nuôi bò giống với 80 bò cái giống Brahman và 320 bò cái giống lai Zebu; xây dựng 01 mô hình nuôi dê lai Boer lai bách thảo, với 19 hộ tham gia và 01 trại dê, mô hình hiện đã tạo hơn 500 con dê lai (khoảng 50% là dê đực); xây dựng nhà lưới 900m2 để sản xuất 100.000 cây giống cam sành không hạt và thực hiện mô hình trồng với diện tích 20ha gắn với liên kết, tiêu thụ sản phẩm. Đồng thời, hỗ trợ xây dựng nhà lưới 1.000m2 để sản xuất 1.500 cây giống dừa sáp nuôi cấy phôi. Bên cạnh, tỉnh chuyển giao và tiếp nhận các quy trình công nghệ bảo quản nguyên liệu, chế biến surimi và chả cá, xử lý phụ phẩm và nước thải; cải tiến công nghệ, nâng năng suất, chất lượng sản phẩm và đang tiến hành xây dựng mô hình khép kín chế biến surimi và chả cá chất lượng cao, công suất 20 tấn sản phẩm/ngày. 

Riêng nhiệm vụ KH-CN cấp tỉnh, nội dung các đề tài đều bám sát với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh; tập trung nghiên cứu và đề xuất các giải pháp nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả quản lý, sản xuất và kinh doanh, khai thác các thế mạnh của tỉnh, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng và phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của địa phương, từng bước thực hiện hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội, đẩy nhanh lộ trình XDNTM.

Từ những kết quả đạt được, Sở KH-CN đã chuyển giao kết quả của các mô hình đã được công nhận cho các sở, ngành, địa phương sau khi triển khai thực nghiệm, gắn với tập huấn chuyển giao, hội thảo đánh giá mô hình, giúp người dân ứng dụng và nhân rộng.

Giai đoạn 2016 - 2021, nhiều mô hình KH-CN cấp cơ sở đã được áp dụng hiệu quả: chọn giống đậu phộng trồng trên đất giồng cát; trồng dưa lưới theo hướng an toàn trong nhà màng sử dụng công nghệ tưới nhỏ giọt; trồng màu tưới phun tiết kiệm nước, thích ứng với biến đổi khí hậu; sản xuất và ứng dụng chế phẩm sinh học phục vụ nuôi tôm; xây dựng mô hình sản xuất lươn giống bằng phương pháp bán nhân tạo; nghiên cứu xây dựng quy trình chế biến và bảo quản sản phẩm kem dừa sáp đóng hộp.

Ông Huỳnh Văn Màu, Trưởng phòng Kinh tế thị xã Duyên Hải cho biết: đầu năm 2022, thị xã phối hợp với Trung tâm Ứng dụng khoa học công nghệ tỉnh làm hồ sơ truy xuất nguồn gốc đối với dưa lưới của HTX nông nghiệp, thủy sản Trường Long Hòa. Đây là sản phẩm do Sở KH-CN hỗ trợ kỹ thuật, sản xuất, nhằm góp phần nâng cao chất lượng, hoàn thành XDNTM.

Nghị quyết của tỉnh đề ra phấn đấu tỉnh hoàn thành nhiệm vụ XDNTM trước năm 2025. Đây là một thách thức không nhỏ, vai trò của KH-CN phục vụ XDNTM của tỉnh từ nay đến năm 2025 là rất lớn.

Ông Nguyễn Trung Hoàng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định: tỉnh tiếp tục xem xét, ban hành cơ chế chính sách hỗ trợ XDNTM theo hướng tích hợp các chương trình, dự án vùng nông thôn, nhằm thống nhất cơ chế, chính sách hỗ trợ địa phương triển khai hiệu quả các nội dung, góp phần nâng cao hiệu quả đầu tư, đảm bảo không trùng lắp, chồng chéo, lãng phí nguồn lực. Đẩy mạnh giải pháp xã hội hóa, hợp tác công tư trong đầu tư, phát triển, quản lý và khai thác công trình bảo vệ môi trường, hạ tầng nông thôn, hạ tầng thương mại phục vụ sản xuất nông nghiệp và phát triển nông thôn bền vững.

Hơn 10 năm XDNTM, tỉnh đã khẳng định KH-CN có tác động mạnh mẽ đến XDNTM, nhất là khi phát huy giải pháp và vai trò của chính quyền, nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ các cấp trong quá trình thực hiện. Đặc biệt, xây dựng các giải pháp ứng dụng công nghệ số trong hỗ trợ quản trị nông thôn; xã hội hóa công nghệ thông tin trong quản lý cộng đồng, kết nối xã, ấp, HTX, đáp ứng tốt hơn dịch vụ công trong cộng đồng cư dân nông thôn. Thực hiện các giải pháp phát triển kinh tế tuần hoàn phù hợp với đặc thù của từng địa phương. Đề ra giải pháp thúc đẩy phát triển các mô hình kinh tế trang trại, các mô hình kinh tế hợp tác, liên kết sản xuất và kinh doanh theo chuỗi giá trị; nông nghiệp sinh thái, tăng trưởng xanh và thích ứng với biến đổi khí hậu tại các địa phương... 

Với những kết quả đạt được, cũng như những giải pháp của tỉnh đến năm 2025 về KH-CN, tin rằng tỉnh sẽ hoàn thành nhiệm vụ XDNTM trước năm 2025 như nghị quyết đã đề ra.

 Bài, ảnh: TRƯỜNG NGUYÊN