Phú Cần xây dựng và nhân rộng các hình thức sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu

Nông dân Thạch Rene (phải) kiểm tra mực nước từ trụ đo đặt ngoài ruộng qua smartphone. 

Bà Huỳnh Thị Ửng, Phó Chủ tịch UBND xã Phú Cần cho biết: với đặc thù là địa phương có đông đồng bào Khmer (chiếm trên 62% dân số), chủ yếu là sản xuất nông nghiệp. Từ khi hệ thống kênh bê-tông nổi Cầu Tre được đưa vào vận hành, đến nay việc sản xuất của nông dân đã đạt hiệu quả rất cao, ngoài giá trị kinh tế mang lại; từng bước làm thay đổi tập quán canh tác trong nông dân được chuyển biến rất rõ nét. Qua đó, nông dân học tập, ứng dụng việc chuyển giao khoa học - kỹ thuật từ ngành chuyên môn vào sản xuất; năng suất lúa không ngừng tăng lên; chủ động tích cực thực hiện hiệu quả các kế hoạch sản xuất mang tính thích ứng cao với BĐKH…

Với diện tích sản xuất lúa hàng năm đạt trên 1.500ha (03 vụ/năm), bên cạnh nhờ đầu tư xây dựng hệ thống kênh bê-tông nổi Cầu Tre với diện tích canh tác trong vùng là 110ha được thực hiện sản xuất khép kín và chủ động về nguồn nước, mùa vụ…

Theo ông Huỳnh Văn Phép, công chức Địa chính - Xây dựng xã Phú Cần: trong sản xuất lúa của nông dân đã tích hợp được mô hình sản xuất “ngập - khô xen kẽ” được triển khai từ vụ lúa đông - xuân năm 2018 - 2019 nhằm giúp nông dân thích ứng với tình hình BĐKH, trước khó khăn về nguồn nước ngọt cũng như thực hiện nguồn nước tưới, nhằm điều tiết nguồn nước cho các vùng có điều kiện khó khăn hơn ở phía cuối nguồn tiếp ngọt. Bên cạnh đó, trong canh tác lúa sử dụng sạ hàng hiện có trên 85% diện tích sản xuất của Phú Cần được ứng dụng. Vụ lúa đông - xuân năm 2021 - 2022, năng suất đạt 6,5 tấn/ha.

Mô hình sản xuất “ngập - khô xen kẽ” được Trường Đại học Trà Vinh triển khai trong vùng kênh bê-tông nổi Cầu Tre với diện tích 27,8ha, có 52 hộ tham gia. Đến cuối vụ lúa đông - xuân 2021 - 2022 đã có trên 50% diện tích sản xuất lúa trong xã được nông dân ứng dụng vào trong ruộng của gia đình.

Nông dân Thạch Rene, ấp Cầu Tre, xã Phú Cần cho biết: gia đình tham gia thực hiện mô hình sản xuất “ngập - khô xen kẽ” trên diện tích 01ha. Ứng dụng mô hình có cái lợi cho nông dân là tiết kiệm được số lần bơm tát vào ruộng (từ 08 - 09 lần/vụ lúa, nay giảm còn 04 lần/vụ), mỗi lần tiết kiệm 300.000 đồng/ha. Ngoài tiết kiệm chi phí, sản xuất “ngập - khô xen kẽ” giúp cho lúa nở bụi tốt hơn, tăng năng suất, hạn chế lúa đổ ngã.

Cũng theo ông Huỳnh Văn Phép, sản xuất “ngập - khô xen kẽ” thông qua thiết bị đo nước hình trụ được đặt ở giữa ruộng lúa. Nông dân sẽ sử dụng thiết bị smartphone dụng lại hình ảnh cột đo và gửi về Trung tâm để theo dõi và sẽ phản hồi lại để khuyến cáo nông dân cần bơm nước vào ruộng hay không. Việc sản xuất tiết kiệm nước trong giai đoạn hiện nay (khô hạn, mặn xâm nhập) sẽ giúp nông dân chủ động việc đưa nước vào ruộng với các chu kỳ sinh trưởng của lúa một cách phù hợp. Đây là một trong giải pháp tổng hợp để nông dân sản xuất thích ứng BĐKH.

Hiện nay, để tiếp tục thực hiện giải pháp trong chủ động sản xuất lúa, Phú Cần đang triển khai hệ thống trạm bơm khu vực ấp Đại Trường - Cầu Tre, phục vụ diện tích sản xuất 200ha chuyên lúa. Tại một số vùng, địa phương sẽ tập trung quy hoạch sản xuất theo hướng phù hợp BĐKH, vùng chuyên canh màu Ô Ét, Đại Trường…

Bài, ảnh: HỮU HUỆ