Giải pháp nâng cao chuỗi giá trị sản phẩm du lịch nông nghiệp

Phó Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Thị Vân Hạnh

Phó Giáo sư - Tiến sĩ Nguyễn Thị Vân Hạnh, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học quốc gia Thành phố Hồ Chí Minh: từ thực trạng chuỗi giá trị du lịch nông nghiệp ĐBSCL hiện nay đang tồn tại ở nhiều dạng khác nhau, từ dạng mới hình thành ý tưởng, dạng đang hiện diện các yếu tố tiềm năng cho liên kết chuỗi cho tới dạng đã có những liên kết chuỗi nhất định. Ở dạng thứ ba, một số mô hình thể hiện tính chuỗi khá rõ đã đem lại hiệu quả cao trong hoạt động du lịch nông nghiệp. Qua đó, lợi ích của các bên tham gia được gia tăng đáng kể. Những mô hình này cần được hoàn thiện và nhân rộng. Mối quan hệ giữa người dân, chính quyền và doanh nghiệp được xem như ba trụ cột tạo nền móng, có vai trò quan trọng trong phát triển du lịch nông nghiệp bền vững. Hiện tại mối quan hệ này đã hình thành, nhưng tính chặt chẽ, hệ thống và hữu cơ đối với hoạt động du lịch nông nghiệp thì chưa thể hiện rõ.

Theo đó, nhằm nâng cao chuỗi giá trị du lịch nông nghiệp ĐBSCL, cần phát huy liên kết hợp tác giữa ĐBSCL với Thành phố Hồ Chí Minh nhằm tạo ra các chương trình tour du lịch giới thiệu chuỗi giá trị du lịch nông nghiệp. Phát triển và đa dạng hóa thị trường khách du lịch, phát triển các sản phẩm tour, tuyến liên vùng; tiếp thị hình ảnh địa phương với bên ngoài, xúc tiến quảng bá sản phẩm du lịch, kết nối với thị trường nguồn khách, tiếp nhận tư vấn cải tiến xây dựng sản phẩm phù hợp như cầu thị trường… Mặt khác, cần xây dựng và ban hành cơ chế khuyến khích liên kết du lịch nông nghiệp (vốn, tư vấn) và phát triển hạ tầng, kết nối giao thông, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ cho phát triển du lịch tại ĐBSCL và Thành phố Hồ Chí Minh. Đặc biệt, cần quan tâm thực hiện “Thông điệp 5K” để thúc đẩy phát triển du lịch nông nghiệp ĐBSCL gồm: Khởi tạo, Khai thông, Kết nối hạ tầng, Khác biệt độc đáo và Khoa học công nghệ.

Thạc sĩ Phan Đình Huê.

Thạc sĩ Phan Đình Huê, chuyên gia tư vấn phát triển du lịch ĐBSCL: du lịch nông nghiệp xuất hiện ở châu Âu và trở nên phổ biến từ những năm 80 của thế kỷ 20 với các trang trại trồng cây ăn trái, hoa màu, chăn nuôi gia súc… So với các nước, thì Việt Nam chưa có các trang trại lớn, tách biệt với khu dân cư, mà chủ yếu là các hộ dân “03 trong 01” (vừa cư trú, trồng trọt và chăn nuôi).

ĐBSCL có diện tích hơn 40.000km², với các vùng thổ nhưỡng đặc trưng khác nhau, sản vật cũng khác nhau. Nhìn tổng thể, ĐBSCL giống như bức tranh xinh đẹp với cảnh đồng quê, sông nước, xóm ấp, chùa chiềng hòa quyện nhau. Tuy nhiên, hiện nay việc phát triển du lịch nông nghiệp ở ĐBSCL chủ yếu do nông dân đảm nhận, vì vậy họ mới phát triển được các sản phẩm đơn giản phục vụ tham quan, trải nghiệm cho khác du lịch trong ngày. Các sản phẩm cần đầu tư có chiều sâu, có lưu trú hay định hướng vào thị trường quốc tế, khách chi tiêu cao, đều vượt quá năng lực của nông dân.

Bên cạnh đó, số lượng các nhà vườn, trang trại có làm du lịch nông nghiệp còn chiếm tỷ lệ rất nhỏ trên tổng số nhà vườn, trang trại ở ĐBSCL. Trong khi đó, Thành phố Hồ Chí Minh là thị trường có nguồn lớn, là nơi có các hãng lữ hành có nhiều chuyên gia am hiểu về thị trường và sản phẩm, thì lại ít tham gia phát triển các điểm du lịch nông nghiệp ở ĐBSCL. Do đó, việc liên kết giữa Thành phố Hồ Chí Minh là nơi có năng lực về chuyên môn, vốn và thị trường với vùng ĐBSCL giàu tài nguyên thiên nhiên là việc làm cần được thúc đẩy trong thời gian tới.

Để việc liên kết này trở thành hiện thực, cần thiết phải có chính sách hỗ trợ vốn, đất đai và chính sách thuế cho nhà đầu tư. Trong đó, quan trọng là cho phép xây dựng các cơ sở lưu trú nhỏ, thân thiện với môi trường ở các trang trại nông nghiệp để đón khách du lịch.

	Bà Lê Thị Bé Bảy.

Bà Lê Thị Bé Bảy, tư vấn du lịch nông nghiệp thành phố Cần Thơ: ĐBSCL có nhiều tiềm năng để phát triển du lịch, trong đó du lịch nông nghiệp là một hướng đi đúng đắn, phù hợp với tình hình hiện nay. Khi làm du lịch nông dân sẽ được tiếp cận nhiều kiến thức mới, kinh nghiệm giao tiếp và nâng cao giá trị nông sản của mình. Cụ thể, ở Cồn Sơn, thành phố Cần Thơ nhà vườn phục vụ khách tham quan và bán trái cây tại vườn, thu nhập cao hơn 300% so với lúc chưa làm du lịch.

Theo tôi, du lịch nông nghiệp ở ĐBSCL và Thành phố Hồ Chí Minh đã và đang diễn ra liên kết tốt. Nhưng muốn tốt hơn nữa chúng ta nên xác định chủ thể. Đóng vai trò chính trong việc nâng cao chuỗi giá trị du lịch nông nghiệp phải là nông dân tham gia làm du lịch. Trong đó, 02 yếu tố chính cần tập trung khai thác, đó là sự cố gắng nỗ lực của nông dân chiếm tỷ lệ 70% sự thành công trong chuỗi sản phẩm du lịch nông nghiệp. Người dân phải quyết tâm chuyển đổi từ mô hình nông nghiệp sang mô hình du lịch nông nghiệp. Thứ hai là việc định hướng, hỗ trợ từ các cấp chính quyền chiếm tỷ lệ 30% cho sự thành công của du lịch nông nghiệp, thông qua việc ban hành cơ chế, chính sách, trang bị chuyên môn nghiệp vụ và hỗ trợ xúc tiến sản phẩm cho người nông dân…

 Bài, ảnh: BÁ THI